Klemens Modelleri
Elektrik tesisatlarında yalıtkanlık ve bütünlük sağladığı için geçmişte yaygın olarak kullanılan elektrik bantlarının günümüzdeki karşılığını klemens modelleri oluşturmaktadır. Elektrik bantlarına oranla çok daha pratik ve güvenli olan klemensler, kullanılacakları alanlara bağlı olarak şekil, boyut, malzeme gibi farklı açılardan değişiklik gösterir. Tüm kablo bağlantılarında oldukça önemli bir yere sahip olan klemenslerin tam olarak ne işe yaradıklarını ve detaylandırılmış çeşitlerini yazının devamında bulabilirsiniz.
Klemens Nedir? Ne İşe Yarar?
Klemens modelleri, her türlü elektrik tesisatında iki veya daha fazla kabloyu sağlıklı ve güvenli bir şekilde bir araya getirmeye yarayan bileşenlerdir. Kablo bağlantılarını açık ortamlardan soyutlamaya ve yalıtmaya yarayan klemens çeşitlerinin dış yüzeyleri plastik, metal, bakalit ya da porselen olabildiği gibi iç yüzeyleri ise genellikle nikelden veya pirinçten yapılır. Birbirinden farklı binlerce elektrik tesisatı çeşidi olduğu gibi bu tesisatlar ile uyum sağlayacak şekilde üretilen klemensler de bulunmaktadır. Bu yüzden çok küçükten çok büyüğe kadar değişik boyutlarda klemens türlerine rastlamak mümkündür.
Tesisat kurulumu sırasında ve sonrasında sorun yaşamamak için bağlantısı yapılacak olan kablo kalınlığıyla klemens ölçülerinin doğru orantılı olmasına özellikle dikkat edilmelidir. Ayrıca elektrik tesisatlarında klemenslerin kullanımı yasalarla zorunlu hale getirilmiştir. Klemensler ilk kullanılmaya başlandıkları dönemlerde, yalnızca avize tipi olarak da adlandırılan sıralı ve vida ile sıkılan seçeneklerden ibaretken zaman içinde vidalama işlemine gerek bırakmayan ve böylece montaj sürelerini kısaltan modellere evrilmiştir. Bunun sonucunda geçmeli şeffaf klemensler ortaya çıkmış ve ikili, üçlü ya da beşli bağlantılara izin veren alternatifleriyle beraber günden güne yaygınlaşmıştır.
Klemens Çeşitleri ve Fiyatları
Kullanılacakları alanlara göre farklı şekillerde üretilen klemensler, üretim biçimleriyle bağlantılı isimler alarak çeşitli türlere ayrılır. Bu türler; sıra klemens, buat klemens, şapkalı klemens, vidalı klemens, U klemens ve ray klemens şeklindedir.
- Sıra veya Düz Klemens: En çok kullanılan klemens türleri arasında yer alan ve sıra klemens adıyla da bilinen düz klemens modelleri, genellikle pano, buat ve avize uçları gibi noktalarda değerlendirilmekle beraber yalıtkan dış yüzeyleri plastik, bakalit ya da porselen; iletken iç yüzeyleri ise pirinç malzemeden imal edilir.
- Simit veya Buat Klemens: Simit klemens olarak da bilinen ve ek kutularının içindeki iki iletkeni birbirine bağlamak için kullanılan buat klemens çeşitlerinin yalıtkan dış yüzeyi çoğu zaman bakalit ya da porselen olurken iletken iç yüzeyi ise pirinç veya bakırdan yapılır. Ayrıca en çok tercih edilen buat klemens markaları arasında Wago Klemens bulunmaktadır.
- Şapkalı Klemens: Sabit tesislerde küçük kesitli iletkenlerin birbirine bağlanması amacıyla kullanılan şapkalı klemenslerin yalıtkan dış yüzeyleri genellikle plastik ya da bakalit olurken iletken iç yüzeyleri ise bakırla kaplanan çelik spiralden meydana gelir.
- Tırnaklı veya Vidalı Klemens: Çoğunlukla havai hatlarda kullanıldığı için bakır boru klemensi adıyla da anılan vidalı klemens, pirinçten üretilmekle beraber vida ile sıkıştırılır ve bu klemenslere ek yapmak için özel mengenelere ihtiyaç duyulur.
- Kayık veya U Klemens: Kayık ya da U klemens çeşitleri, yalıtılmış olan iletkenlerin bina içinde yapılan elektrik tesisatlarına eklenmesinde kullanılır. Aynı işlem için kullanılan düz hat klemenslerin yanı sıra ek alımında ise T klemenslerden yararlanılır. Bu tarz klemenslerde ek yapıldıktan sonra ek yerleri muhakkak lehimlenmelidir.
- Ray Klemens: Birbiriyle bağlantısı olmayan iletken elemanların güvenli bir şekilde birbirine eklenmesinde kullanılan ray klemens modellerinin gövdeleri yalıtkan malzemeden yapılır ve bu klemensler, genellikle bir ray üzerinde yan yana sıralı şekilde kullanılır.