Kontrol Kalemi Nedir?

Günümüzde tamir ve kontrol için birçok malzeme ve cihaz bulunur. Bunlar içerisinde hem amatör hem de profesyonel anlamda kullanılanlardan birisi de kontrol kalemidir. Küçük ancak işlevsel bir bu ekipman kendisine her evde ve alet çantasında kendisine vazgeçilmez bir yer bulmuştur. Bu açıdan da kontrol kalemi nedir sorusuna, elektrikli cihaz veya prizlerde elektrik olup olmadığının anlaşılması yanında elektrik kaçağı olup olmadığının tespit edilmesini sağlayan bir test ekipmanıdır şeklinde cevap verebiliriz.

Faz kontrol kalemi alçak gerilimin olduğu tüm elektrik hatlarında, priz ve duylarda kullanılır. Günümüzde çok fonksiyonlu akıllı kontrol kalemi seçenekleri elektrik ile çalışanların işlerini çok fazla kolaylaştırmaktadır.

Kontrol Kalemi Ne İşe Yarar?

Elektrik, insan hayatı için yıkıcı özellikte olabilir. Özellikle yüksek voltaj ve akımlar çok ciddi zararlara neden olabilir. Bu istenmeyen durumların önlenmesi açısından iletken yüzeylerle temas etmemek gerekir. Ancak tamir ya da bakım sırasında iletken yüzeylerle temas edilmesi kaçınılmaz olacağından bu düzeylerdeki enerjinin kesilmesi gerekir.

Ancak devredeki elektriği kesilmesinde sorun olabildiği gibi devrenin kapatılmasına rağmen enerjinin kesilmemesi gibi durumlar da olabilir. Böyle bir durumda kontrol kalemi sayesinde devrede enerji olup olmadığı kolay şekilde kontrol edilebilir. Kontrol kalemini devreye dokundurduğunuz zaman kalemin içerisinde ışığı yanıyorsa alan üzerinde enerji var demektir. Işık yanmıyorsa ise elektrik yok demektir. Yoğun kullanımlarda kolaylık sağlamak açısından yüksek teknolojili çok fonksiyonlu dijital kontrol kalemi seçenekleri de tercih güvenle tercih edilebilir. Kontrol kalemi en çok kullanılan el aletlerinden biridir.

Kontrol Kalemi Nasıl Çalışır? - Çalışma Prensibi

Kontrol kalemi çalışma prensibini anlatmadan önce elektrik hakkında kısa bir bilgi vermek kontrol kalemi nasıl çalışır sorusunun yanıtının daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Elektrik alternatifi gerilim ve doğru gerilim olarak ikiye ayrılır. Doğru gerilim, polaritesi zamanla değişmeyen bir gerilimdir. Yani ya hep eksi (-) veya hep art (+)’dır. Alternatif geriliminse polaritesi zamanla değişir. Yani zaman içerisinde artı veya eksi olabilir. Evlerimizde kullandığımız şebeke elektriğiyse alternatif gerilimdir. 50 Hz frekanstadır ve 20 ms periyotta bir pozitif bir negatif olarak değişir. 

Direnç elemanları gerilim bölücüdür. Yani gerilimin önüne bir direnç elemanı bağlandığında akımın akmasını sağlarsınız. O direnç üzerinden belirli bir gerilim düşümü gerçekleşir. Direncin değeri ile gerilim düşümü doğru orantılıdır. Direnç değeri yüksekse gerilim düşümü de yüksektir.

Klasik elektrik kontrol kalemi içerisinde bir lamba ve lambanın yanında da küçük bir eleman görülür. Bu küçük eleman dirençtir ve gerilim bölücü olarak kalemin içerisinde konulur. Kontrol kalemini prize soktuğunuzda devre tamamlanır ve elektrik varsa içerisindeki lamba yanar. Bu süreçte elektriğin bizi çarpmama sebebi ise kalemin içerisindeki direnç elemanının gerilimi insanı çarpmayacak değere düşürmesidir.

Kontrol Kalemi Nasıl Kullanılır?

Kontrol kalemi kullanımı kolay ve güvenlidir. Elektriğin olup olmadığını kontrol etmek istediğiniz yere kalemi dokundurmanız ve baş kısmındaki metal noktaya parmağınızı koymanız yeterlidir. Eğer elektrik varsa kontrol kalemi içerisindeki küçük lamba yanacaktır.

Günümüzde gelişen teknoloji sayesinde elektronik kontrol kalemi de göstergeleri sayesinde büyük kolaylık sağlayan ekipmanlardan birisi olmuştur. Elektronik kontrol kalemi kullanımı da aynı şekilde oldukça basittir. Klasik kontrol kalemine göre daha işlevsel olan bu kalemler iletkene temas etmeden de devrede elektrik olup olmadığını anlarlar. Ayrıca hassasiyet ayarı değiştirilerek uzaktan ya da yakından algılaması, ışıklı veya sesli ikaz vermesi de mümkün olabilmektedir.

Kontrol Kalemi Kullanım Alanları Nerelerdir?

Kontrol kalemleri 250 volta kadar ölçüm yapar. Bu açıdan geniş bir kullanım alanı sunan bu ekipmanlar sigorta panolarından prizlere, duylardan farklı elemanlara kadar elektriğin ya da kaçağın olup olmadığının anlaşılması gerektiği her yerde kullanılır.

Ayrıca oto kontrol kalemi de olup bunlarda otomobil, tekne, kamyon, motosiklet, otobüs gibi araçlardaki elektrik sistemlerini kontrol etmek için kullanılır. 12 volt oto elektrik kontrol kalemi binek araçlar için ideal olurken 24 volt olan oto kontrol kalemleri ise ağır vasıta tarzındaki araçlar için uygun olacaktır.